Có người kỳ vọng quá mức, xem ChatGPT như một “bác sĩ ảo”. Có người hoài nghi, lo lắng sẽ bị thay thế. Nhưng có một điều chắc chắn: ChatGPT là phép thử quan trọng cho tư duy chuyển đổi số của toàn ngành y.

Khi công cụ trở thành người bạn đồng hành

ChatGPT không thể thăm khám lâm sàng. Nó không thể đặt ống nội khí quản, không cảm nhận được nét mặt lo âu của người bệnh hay tiếng thở khò khè trong đêm trực.

Nhưng ChatGPT có thể hỗ trợ lập kế hoạch chăm sóc. Có thể đề xuất chẩn đoán điều dưỡng theo quy trình chuẩn. Có thể giúp bác sĩ tóm tắt bệnh án, rà lại các hướng biện luận. Có thể gợi ý cách truyền đạt thông tin cho bệnh nhân sao cho dễ hiểu hơn.

Và quan trọng nhất: ChatGPT có thể giúp tiết kiệm thời gian cho thầy thuốc – để họ dành nhiều hơn cho những gì mà chỉ con người mới làm được.

Không phải “dùng cho biết” – mà phải “dùng để làm chủ”

Sự xuất hiện của ChatGPT buộc chúng ta trả lời một câu hỏi: Liệu nhân viên y tế đã đủ kỹ năng và nhận thức để sử dụng công cụ AI một cách hiệu quả, an toàn và đạo đức?

Một số nơi đã bắt đầu triển khai tập huấn AI cho cán bộ y tế, như Bệnh viện Trần Văn Thời (Cà Mau), nơi hơn 200 bác sĩ, điều dưỡng được huấn luyện cách “trò chuyện” và “huấn luyện ngược lại” ChatGPT để phục vụ đúng chuyên ngành. Đây không chỉ là lớp học kỹ năng, mà là bước đi tiên phong cho một hệ giá trị mới – nơi người thầy thuốc không còn làm việc một mình.

Không ai hiểu rõ bệnh nhân bằng bác sĩ. Nhưng ChatGPT có thể giúp bác sĩ hệ thống hóa suy nghĩ, rà soát thiếu sót và tiếp cận kiến thức mới trong vài giây.

Biết nghi ngờ – nhưng cũng biết tận dụng

Tất nhiên, ChatGPT không hoàn hảo. Nó có thể sai, có thể nhiễu thông tin nếu không đặt câu hỏi đúng. Nó có thể đưa ra lời khuyên thiếu bối cảnh lâm sàng nếu người dùng không cung cấp đầy đủ dữ liệu.

Nhưng thay vì phủ nhận, ngành y cần tiếp cận AI với tư duy phản biện – giống như cách chúng ta đọc một tài liệu y khoa: phân tích – kiểm chứng – áp dụng phù hợp. AI không phải để thay thế quyết định của bác sĩ, mà để tăng thêm góc nhìn – như một đồng nghiệp không mệt mỏi, không cáu gắt, luôn sẵn sàng trả lời 24/7.

ChatGPT – công cụ của người biết học suốt đời

Chuyển đổi số không dừng ở việc dùng ChatGPT. Nhưng việc sử dụng tốt ChatGPT là bước đầu tiên để nhân viên y tế bước vào kỷ nguyên y học số.

Và như một “hồi chuông báo thức”, ChatGPT khiến chúng ta nhận ra: thời gian của “thầy thuốc độc quyền tri thức” đã qua. Người bệnh cũng có thể hỏi ChatGPT. Họ cũng đọc, cũng tìm hiểu. Vai trò của bác sĩ nay càng phải nâng tầm – không chỉ điều trị, mà còn định hướng, giải thích, phản biện lại chính công nghệ.

 Kết luận:

ChatGPT là phép thử. Không phải cho công nghệ, mà cho tư duy chuyển đổi số trong ngành y. Và người thầy thuốc sẽ là trung tâm – nếu họ biết đi trước một bước, thay vì đứng nhìn công nghệ lướt qua mình.